Bir iç organın normalde bulunması gerektiği boşluktan başka bir yere hareket etmesine fıtık -(herni) denir. Karın içi organların da karın duvarındaki bir yırtık veya zayıf noktadan dışarıya doğru hareketine karın duvarı fıtıkları denir. Bu organlar genellikle omentum olarak adlandırılan karın içi yağı veya barsaklardır. Fıtıklar genelde şişlik dışında hafif ve kuvvetli ağrılara sebep olabilirler. Barsak tıkanması yapabilirler, buna bağlı bulantı kusma sıvı kaybı ve hatta hayatı tehdit eden olaylara sebebiyet verebilirler.
Hemen hemen tamamının içine giren organı sıkıştırma (inkarserayon) ve dolaşımının bozulmasına (kangrenine-strangulasyon) sebep olabilir. Kasık fıtığı, göbek fıtığı, kesi yeri fıtığı gibi çok çeşitli bölgelerde lokalize olabilir.
En sık yapılan genel cerrahi operasyonlarından birisidir. Her yıl milyonlarca hasta fıtık operasyonu geçirmektedir
Günümüzde açık, laparoskopik fıtık operasyonları sıklıkla yapılırken günümüzde robotik yöntemlerle fıtık cerrahisi de başarı ile uygulanmaktadır.
Robotik fıtık cerrahisinde manuplasyon kolaylığı, nedeniyle daha komplike kesi yeri fıtıklarının yapılması kolaylaşabilir.Yinede daha uzun zaman ve daha pahalı operasyon olduğunu gözden kaçırmamalıyız.
Özellikle büyük fıtıkların, operasyon sonrası meydana gelen fıtıkların cerrah tedavisi farklılık ve özel önem arzeder.
Ameliyat lokal, genel veya belden uyuşturularak yapılabilir. Fıtık anatomik bir problem olduğu için genellikle tedavisi ameliyattır. Nadiren operasyon riski yüksek hastalarda takip etme önerilebilir. Ameliyatında da açık ve kapalı (laparoskopik) ameliyat yöntemleri kullanılabilir. Açık ameliyat yönteminde karın duvarındaki kısmına fıtık büyüklüğü ornanında kesi yapılır ve buradan girilerek fıtık içindeki organlar karın içine atılır ve yırtık bölgenin üstü gerekirse dikilir. Çoğunlukla dokular zayıf olduğundan dolayı bu dikilen bölgenin üzerine ,altına veya her iki tarafına da ayrıca sentetik bir fıtık yaması (Mesh) yerleştirilebilir.
Kapalı fıtık ameliyatında Robotik -Laparoskopik ameliyatta küçük delikten girilerek bir ince kamera vasıtasıyla karın zarı önündeki fıtık bölgesine ulaşılır ve fıtığın içi boşaltıldıktan sonra aynı açık ameliyattaki gibi yama konulur. Açık ve kapalı ameliyatta birbirinin benzeri işlemler yapılır ama açık ameliyata göre kapalı ameliyat daha konforlu ve ağrısızdır. Özellikle tekrarlayan fıtıkların cerrahi tedavisinde öncelikle uygulanabilir. Tüm laparoskopik ameliyatlarda olduğu gibi kapalı fıtık ameliyatlarında da açığa geçme ihtimali olabilir.
Bu konu hekim ve hastanın karşılıklı konuşarak çözebileceği bir sorudur. Yapılacak fıtık cerrahisine, hastanın durumuna diğer operasyonun gerekliliği iyi düşünülmelidir. Fıtık cerrahisi ile beraber yama konulması esnasında barsak açılması kirlenme gibi durumlar uygun ortamı etkileyebilir.
En önemli istenmeyen sonuç fıtık alanında tekrarlamasıdır .Her fıtık tipi ve cerrahi tipine göre tekrarlama oranları değişir. Tekrarlayan fıtıkların yeniden oluşma riski daha fazladır. İlk tekrarda %15 iken 3. Tekrarda %35 hatta daha fazla olabilir.Tekrarlama nedeni hastaya ait ;
-önceki tamirler,
tekrarlamış fıtık,
sigara kullanımı,
şeker hastalığı,
kronik öksürük nedeni olan akciğer hastalığı,
prostat ,kabızlık gibi ıkınma gerektiren hastalıklar,
kilo ve hareket problemleri vb en önemli faktörlerdir.
Cerrahi metod, gergin onarımlar, operasyona bağlı faktörler olarak değerlendirilebilir.
Enfeksiyon, büyük fıtıklarda karın içi basıncının artması, nefes darlığı, karın içine konan yamanın reddedilerek yama reaksiyonunun meydana gelmesi en önemli diğer istenmeyen sonuçlarıdır.Kapalı fıtıklarda yamanın altında kalan boşlukta seroma denilen sıvı birikimi , hematoma denilen kan birikimi bir süre devam edebilir.
Fıtık cerrahisi sonrası kronik ağrılar olabilir
Fıtık cerrahisinde en önemli nokta hastaya operasyon öncesi gereken hazırlığın yapılabilmesi, fıtık durumuna, göre gereken yama, operasyon çeşidinin uygulanabilmesidir.
Uygun cerrahi seçimi ve uygulama sonucu istenmeyen sonuçlarla karşılaşılmaması ile 2-3 haftada toparlanma süresi geçer. En azından işe dönüş bir hafta içinde yapılabilir. Belli ağırlıkların üzerinde yük kaldırılmaması en az 6 hafta için önerilir.
Fıtık cerrahisi sonrası kontrollerin yara bakımı gerektiren süreler nedeniyle değişebileceğini unutmamalıyız. Bu konuyu ameliyat sonrası doktorunuz ile görüşmeyi untmayınız .
Herşeyin normal gittiği bir durumda 2 ay sonrası kontrol olmanız uygun olacaktır.